İslam’da İbadetlerin Faydaları Nelerdir

Yüce Allah’ın, bizim yaptığımız ibadetlere ihtiyacı yoktur. Dolayısıyla Allah, ibadetlere kendisinin ihtiyacı olduğu için değil bize faydası olduğu için emretmiştir. Dinimizde emredilen ibadetlerin hem bireye hem de topluma birçok yararı vardır.

İbadetlerin Bireysel Faydaları

İbadet, insanın Yüce Yaradan’a karşı yerine getirmesi gereken en önemli görevlerden biridir. Kişi, ibadet ederek Allah’ın emrini yerine getirmenin, görevini yapmanın huzur ve mutluluğunu yaşar. Allah’ın, ibadetlerini yapanları sevdiğini, onlardan razı olduğunu bilir. Bunu bilen insanın içi huzur dolar. Kişi, zaman zaman günlük hayatın sorunlarından, sıkıntılarından bunalır. İbadet, insanı bu sıkıntılarından uzaklaştırır. Örneğin namaz kılan insan tüm benliğiyle Yüce Allah’a yönelir, günlük yaşamdaki sıkıntılarından, problemlerinden bir süreliğine de olsa uzaklaşır. Rabb’i ile baş başa kalmanın, ona sığınmanın huzurunu, mutluluğunu yaşar. Kur’an’da da, ibadetlerin insana iç huzuru sağladığını belirten ayetler vardır. Örneğin bir ayette, “Onlar inananlar ve kalpleri Allah’ı anmakla huzura kavuşanlardır. Bilesiniz ki kalpler ancak Allah’ı anmakla huzur bulur.”(Ra’d suresi, 28. ayet.) buyrulur.

İnsan, üstün özelliklerine rağmen yine de âciz bir varlıktır. O; hastalık, ölüm, afet gibi durumlar karşısında âcizliğini daha fazla hisseder. İnsan, geleceğe yönelik bazı endişeler de taşır. Bütün bu durumlar nedeniyle de kendisini güvende hissetmez. İbadet eden insan; Allah’ın her an kendisinin yanında olduğunu, kullarını görüp gözettiğini bilir. Samimi olarak kendisine yönelen kullarını yalnız bırakmayacağına, onlara yardım edeceğine inanır. Bu inanç kişiye güç ve güven verir, ona yalnız olmadığını hissettirir. Kur’an’da da bu durumu belirten ayetler vardır. Örneğin Şuarâ suresinde, “Sen o mutlak galip ve engin merhamet sahibine güvenip dayan. O ki (gece namaza) kalktığın zaman seni görüyor. Secde edenler arasında dolaşmanı da (görüyor). Çünkü her şeyi işiten, her şeyi bilen odur.”(Şuarâ suresi, 217-220. ayetler.) buyrulur.

İbadet insanda sorumluluk, sabır gibi güzel duyguların ve temizlik alışkanlığının gelişmesine katkıda bulunur. Örneğin namaz, oruç gibi ibadetlerini yapıp Allah’a karşı sorumluluklarını yerine getiren insanda sorumluluk duygusu gelişir. Böylece insan annesine, babasına, akrabalarına, komşularına, kısaca diğer insanlara karşı da sorumluluklarını yerine getirir. Oruç ibadeti insana sabırlı olmayı, zorluklara dayanmayı öğretir. Namaz için abdestin ve namaz kılınacak yer ile giysilerin temizliğinin zorunlu olması kişiye temizlik alışkanlığı kazandırır.

İbadetlerin Toplumsal Faydaları

İbadet eden insan, davranışlarına dikkat eder. Çünkü Allah’ın kendisini her an görüp gözettiğini, iyi davranışlarda bulunanları mükâfatlandıracağını, kötülük yapanları ise cezalandıracağını bilir. Davranışlarına da bu bilinçle yön verir. İyi davranışlarda bulunmaya, kötülüklerden uzak durmaya çalışır. Böylece güzel ahlaklı bir insan olur.

İbadetler insanı kötülüklerden alıkoyar. Örneğin günde beş kez namaz kılan insan, kötülüklerden kaçınmaya önem verir. Çünkü ibadet eden insana kötü davranışların yakışmayacağını bilir. Allah’ın her an kendisini gördüğü bilinciyle onun yasakladığı kötülüklerden uzak durmaya gayret eder. Kur’an’da ibadetlerin insanı kötülüklerden uzaklaştıracağına ilişkin şöyle buyrulur: “(Resulüm!) Sana vahyedilen kitabı oku ve namazı kıl. Muhakkak ki namaz, hayâsızlıktan ve kötülükten alıkoyar…”(Ankebût suresi, 45. ayet.) Hz. Peygamber de “Oruç bir kalkandır (perdedir). Biriniz bir gün oruç tutacak olursa kötü söz sarf etmesin, bağırıp çağırmasın…”(Buhari, Savm, 9.) buyurarak ibadetlerin insanı kötülüklerden uzaklaştırması gerektiğini belirtir.

İslam dininde beş vakit namazın cemaatle camide kılınması tavsiye edilir. Ayrıca dinimize göre cuma ve bayram namazlarının cemaatle kılınması zorunludur. Gerek beş vakit namaz için gerekse cuma ve bayram namazı için camilerde bir araya gelen Müslümanlar tanışır ve kaynaşırlar. Birbirlerinin sorun ve sıkıntılarını öğrenir, bunların çözümü için dayanışma içine girerler. Ramazan ayında iftar ve teravihlerde Müslümanların bir araya gelmesi de toplumsal kaynaşmayı artırır. Dünyanın her tarafından hac amacıyla kutsal topraklara gelen Müslümanlar arasında da tanışma, kaynaşma ve dayanışma olur, dostluklar kurulur.

Zekât, sadaka, fitre, kurban gibi ibadetler toplumsal dayanışmaya katkı sağlar. Yoksulların ihtiyaçlarını gidermesine yardımcı olur. Zenginlerle fakirler arasında sevgi ve saygı bağlarının gelişmesinde önemli rol oynar.